In het voorjaar is de zee nog relatief koud. Boven land warmt de lucht al lekker op, en waar deze lucht over zee uitstroomt en afkoelt kan mist ontstaan. Deze zeemist komt bij aanlandige wind weer het land op.
Ook wanneer er enkele dagen een krachtig hogedrukgebied boven zee ligt, kan er zich zeemist vormen.
Kou op het strand
In het voorjaar is het vaak aan de kust zonnig, terwijl er landinwaarts veel stapelwolken ontstaan. Dit komt door het nog koude zeewater, convectie is er alleen boven land.
Maar het kan ook andersom. Wanneer er enkele dagen een hogedrukgebied boven de Noordzee ligt, wordt de onderste luchtlaag (onder de subsidentie inversie) steeds vochtiger. Vroeg of laat ontstaat er dan lage bewolking of zelfs zeemist. Bij aanlandige wind kan die vochtige lucht het land opkomen, en dat merk je dan `s avonds: er ontstaat ook boven land mist. Overdag maakt die mist boven land geen kans, de instraling van de krachtige voorjaarszon doet de mist oplossen en overgaan in wat stapelwolken. Maar boven de koude zee blijft de vochtige luchtlaag hangen. Door de opwarming boven land ontstaat er bovendien in de middag een zwakke wind van zee (“zeewind”), en die voert de zeemist gemakkelijk de stranden op. Soms komt de zeemist en bijbehorende lage bewolking enkele kilometers het land op. Strandgangers, die met het mooie weer denken lekker op het strand van de zon te kunnen genieten, komen dan “van een koude kermis thuis”! Het temperatuurverschil tussen strand en binnenland kan in mei en juni wel oplopen tot 10 graden!
Waarom is het in zeemist zo kil
In eerste instantie heeft zeemist ongeveer de temperatuur van het zeewater. Wanneer de mistlaag dikker wordt, begint een ander proces. De top van de mistlaag straalt warmte uit, zeker als de lucht bóven de mist helder en droog is. Hierdoor wordt de top van de mistlaag kouder en daarmee de mistlaag als geheel onstabiel. Er vindt verticale menging plaats waardoor de hele mistlaag begint af te koelen. Zo kan het dat het in “oude” dikke zeemist wel 2 tot 3 graden kouder is dan de zeewatertemperatuur. En dát merk je goed als de zeemist het land op komt. In modelberekeningen zien we dit ook goed terug.
In de HARMONIE berekening voor morgen is de temperatuur voor de kust (in de zeemist) maar +2 tot +3, terwijl de zeewatertemperatuur +5 tot +6 is.
Minder mist in het centrum van hogedruk
Boven land ontstaat alleen in de nacht mist. Maar op zee zijn eventuele mistvelden hardnekkig. Waar de mist zich precies bevindt hangt sterk samen met de locatie van het hogedrukgebied. Precies midden in het hogedrukgebied is er weinig wind, en is de subsidentie zo sterk dat de zeemist kan oplossen. Iets verder van het centrum van het hoog vandaan waait het wel, en waar de wind aanlandig is kan de zeemist dus de stranden opkomen.