Sinds 1 juli heeft ECMWF ook een 50-member ensemble voor het AI model, het AIFS-Ensemble. Hoewel het AI model op een resolutie van 31km draait, en het fysische IFS op 9km, is vooral de grootschalige stroming van belang voor een verwachting van 3-15 dagen vooruit. Variaties op de begintoestand leiden tot een ensemble, en de 50-leden daarvan spannen samen een kansverdeling op. Meer informatie hierover staat op de ECMWF site.
Belangrijke parameters
Hierboven had ik het al over de grootschalige stroming, dat is bijvoorbeeld de hoogteverdeling van het 500hPa niveau, of de positie van de straalstroom op 250hPa. Er kan sprake zijn van een blokkade, of van een westcirculatie, en die westcirculatie kan op lage breedte (40N) liggen of juist op hoge breedte (60N). Op de ECMWF Open Charts zijn nu veel kaarten te zien voor beide ensembles. Je moet een expert zijn om aan dit soort kaarten “af te lezen” wat voor weer “aan de grond” daarbij hoort.
Eenvoudiger is het om naar het “eindresultaat”, dat is het weer aan/nabij de grond, te kijken. En dan ook nog op een punt “in de buurt”. Dat is precies wat ik doe op de pagina experimentele verwachtingen. Nu de AIFS ook “compleet” is, kunnen we beide ensembles heel goed vergelijken.
In de bovenste rij zien we, voor het roosterpunt nabij Wageningen, het ensemble voor de totale bewolkingsgraad, de 6-uurlijkse hoeveelheid neerslag, de windsnelheid (op 10m) en de temperatuur (op 2m).
In de onderste rij zien we de temperatuur op 850 hPa (deze is kenmerkend voor de luchtsoort, want op ~1500m is de temperatuur weinig verstoord door lokale processen en het dag-nacht ritme bij de grond), opnieuw de neerslag (alle members, en dus ook de uitschieters), en tenslotte de hoogte van het 500hPa vlak (hoge waarden duiden op hogedruk, vaak ook aan de grond; lage waarden op lagedruk en/of koude bovenlucht).
Hoewel de ensembles berekend worden tot 15 dagen vooruit, toont ECMWF ze in deze “pluim”diagrammen enkel voor de eerste 10 dagen – begrijpelijk, want het weer aan de grond is 10 dagen vooruit vaak al erg onzeker.
Verwachting voor de komende 10 dagen
In bovenstaand clusterdiagram zien we al dat de verwachting voor de komende dagen lastig is. Er is sprake van een blokkade boven Noord-Europa, en die wordt aan de zuidkant begrensd door twee kleine lagedrukkernen. De ene komt uit Oost-Europa en loopt langzaam naar het westen, deze maakt de atmosfeer bij ons onstabiel. De andere, een actievere “put”, nadert juist vanuit het westen en kán een warme maar ook onstabiele ZW-stroming opwekken. Welk systeem gaat winnen? Of herstelt de blokkade zich boven West-Europa, en maakt de onstabiliteit plaats voor stabiel en warm zomerweer? De komende dagen zullen het leren. De vergelijking tussen de AIFS pluim (linksonder) en de “gewone” pluim (rechtsonder) toont die onzekerheid!
In mijn weeruitleg tenslotte heb ik bovenstaande situatie vandaag als volgt toegelicht:
Een nieuw en blokkerend hogedrukgebied vormt zich, de kern van het hoog lijkt wat meer boven Scandinavië uit te komen. Boven het Europese vasteland bevindt zich nog een koudeput, deze kruipt iets terug in de richting van Duitsland. Het is deze koudeput die de zomerverwachting moeilijk maakt. Met een hoog boven Scandinavië zou je stabiel en warm zomerweer verwachten, maar als de koudeput te dichtbij ligt raakt de lucht onstabiel en is de kans op regen- en onweer groot.
Gemiddeld gesproken zijn er zonnige perioden en loopt de temperatuur op naar 24-28 graden. Al vanaf zondag is er echter kans op regen en onweer met geleidelijk vanuit het oosten ook enige afkoeling.
Tot en met eind volgende week blijft de stroming geblokkeerd, waarbij het hoog in veel berekeningen geleidelijk westwaarts trekt naar noordelijke Atlantische Oceaan. Hierdoor komt er meer ruimte voor een laag ten zuiden van Ierland met een onstabiele vrij warme ZW-stroming. Onzeker!